กว่าจะได้น้ำตาลโตนดไม่ง่ายเลย
ต้นตาลโตนดโตเต็มที่สูงได้กว่า 18- 25 เมตร ต้องอาศัยคนที่มีความชำนาญในการขึ้นต้นตาล เดี๋ยวนี้คนขึ้นหายากเพราะไปทำงานอาชีพอื่นกันหมดเหลือแต่คนสูงอายุ
นอกจากนั้นไม้พะองสำหรับใช้ขึ้นตาลก็เหลือน้อยลงและราคาแพงขึ้น คนรุ่นใหม่ก็หันไปทำงานอย่างอื่น มีแต่คนสูงอายุที่ยังทำอาชีพนี้ได้ เพราะเป็นอาชีพที่ต้องใช้ความอดทนสูง ทั้งร้อน เหนี่อยและต้องฝึกฝน ได้น้ำตาลโตนดมาแล้วต้องอาศัยความชำนาญในการเก็บรักษาคุณภาพของน้ำตาล โดยการใช้ไม้พยอมซึ่งเป็นพืชใส่เพื่อกันน้ำตาลบูดแทนสารกันบูดแบบธรรมชาติและรีบนำกลับมาเคี่ยวอีกหลายชั่วโมง ถ้าใส่ไม้พยอมมากเกินน้ำตาลก็จะขมเคล๊ดลับก็อยู่ตรงนี้ว่าน้ำตาลเตาไหนจะอร่อยหรือจะสะอาดแค่ไหน
กินน้ำตาลโตนดนอกจากดีต่อสุขภาพ ยังช่วยอนุรักษ์สืบสานวัฒนธรรมอันเก่าแก่และมีคุณค่าของไทยให้คงอยู่สร้างความภาคภูมิใจและช่วยสร้างชุมชนยั่งยืน
